Waterman Onions haalt de rode uien momenteel even van overzee. “Heel Europa is leeg”, meldt verkoper Ewald Gouwenberg, “En dan wijken we altijd uit naar wat we ook wel onze “wintertuin” noemen, Egypte. De eerste Egyptische rode uien zijn inmiddels gearriveerd. De kwaliteit is goed en we gaan er de periode tot de start van het plantuienseizoen mee overbruggen.” Doordat de Nederlandse telers dit jaar langer konden leveren, is het importseizoen wel wat later begonnen dan normaal. Het prijsniveau ligt daardoor ook wat lager dan andere jaren. “Maar dat heeft geen invloed op de start van het marktseizoen voor de Nederlandse rode plantui”, stelt Gouwenberg gerust. Ewald verwacht begin augustus weer de eerste Nederlandse rode plantuien te kunnen leveren aan de supermarkten.

Gele uien in overvloed

Ondanks het overaanbod van Nederlandse gele uien vindt momenteel toch import plaats vanuit Nieuw-Zeeland. “Dat is historisch zo gegroeid”, meldt Gouwenberg. “Als in het voorjaar de kwaliteit van de Nederlandse ui wat terugliep, schakelden retailers in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Engeland over op gele uien uit Nieuw-Zeeland. Het gaat vaak om programma’s van een week of 8 tot aan het begin van het plantuienseizoen.” De Nederlandse oogst vindt momenteel nog zijn weg naar Oost-Europa en Afrika. Het zou Gouwenberg niet verbazen als de importprogramma’s de komende jaren kleiner in omvang worden. “De retail realiseert zich steeds meer dat we in Nederland tegenwoordig tot diep in de zomer hele fatsoenlijke uien kunnen leveren.”

Uientelers moeten er rekening mee houden dat zij de komende jaren meer inspanningen moeten plegen op het terrein van de certificering. Op de korte termijn vraagt vooral de GRASP-bijlage bij het GlobalGAP certificaat de aandacht. GRASP bestaat al sinds 2013 en is bedoeld voor de borging van sociale elementen van de productie van groente en fruit zoals goede arbeidsomstandigheden en goed werkgeverschap. “Wij constateren dat onze afnemers steeds vaker vragen om deze bijlage”, vertelt Remko Wilms. “We gaan er bij Waterman Onions zelf ook meer op letten. De GRASP-bijlage wordt steeds belangrijker.” De rode uien van Waterman Onions gaan zonder uitzondering met GlobalGAP certificaat naar hun eindbestemming en bij de gele uien zijn het vaak de bestemmingen met een betrouwbaar vast afnamepatroon en leveringszekerheid die GlobalGAP vragen. “Die bestemmingen wil je vasthouden”, aldus Wilms.

Milieukeur in opkomst

Naast de aanscherping van de GlobalGAP certificering speelt nog een andere ontwikkeling. “Wij zien dat er behoefte komt aan een certificaat tussen gangbaar en biologisch in”, vertelt Remko Wilms. “Onze grootste afnemer heeft aangekondigd dat over een paar jaar het hele AGF-aanbod onder PlanetProof certificaat moet zijn geproduceerd.” Het PlanetProof certificaat is recentelijk door Milieukeur gelanceerd. De eisen van dit certificaat zijn gebaseerd op de zogenoemde Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Volgens Wilms doen telers er goed aan om zich te oriënteren op deze ontwikkelingen. “Voor het behoud van onze marktpositie wordt het steeds belangrijker om te kunnen voldoen aan de eisen die gecertificeerde duurzame teelt stelt.”

Wilms wijst er in dat verband ook op dat steeds meer landen, ook binnen Europa, hun eigen markten beschermen. Dat varieert van promotie van product uit eigen regio of eigen land tot het stellen van aanvullende eisen aan geïmporteerd product. Bij uien stelt het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld strengere residu-eisen voor Sumicidin.

De gevolgen van dit soort maatregelen kunnen ingrijpend zijn. Wilms neemt de peenmarkt als voorbeeld. “De Nederlandse peenexport naar Duitsland is vrijwel stilgevallen omdat ze daar steeds vaker peen uit eigen regio of uit eigen land willen. Nederlandse telers krijgen momenteel nog niet de koelkosten vergoed terwijl Duitse telers normale prijzen beuren.”

Met in totaal 12 cellen voor elk 600 kisten brengt de nieuwbouw bij Waterman Onions niet alleen meer droogcapaciteit maar ook meer flexibiliteit bij de opslag. De nieuwe bewaring levert vooral in de afland-periode een forse verbetering van de slagkracht van het bedrijf; ook de logistieke efficiëntie gaat met sprongen vooruit.

Op 12 mei is een begin gemaakt met een forse uitbreiding van het gebouwencomplex van Waterman Onions aan de Hannie Schaftweg in Emmeloord. Naast de bestaande gebouwen verrijst een hal van ca. 140 bij 60 meter die ruimte biedt aan 12 cellen met elk een capaciteit van 600 kisten. De hal wordt in 1 keer gebouwd maar in 2 etappes ingericht en in gebruik genomen. De achterste cellen worden in september 2017 in gebruik genomen; de rest medio 2018. Aan de wegzijde komen ook nog 3 extra laaddocks.

De nieuwbouw biedt op de eerste plaats meer droogcapaciteit. “Vooral in de afland-periode is dat zeer welkom”, legt Remko Wilms, inkoper bij Waterman Onions uit. “Zeker plantuien staan soms wel 2 weken voor de droogwand. Straks kunnen we veel meer afland partijen tegelijk drogen.” De nieuwbouw maakt Waterman Onions ook flexibeler met eigen opslag. “Nu liggen de uien in de piektijden ook nog in gehuurde bewaarruimte verspreid over de polder. Straks kunnen we zelf meer bergen.” De droogwanden van de nieuwe cellen zijn afsluitbaar zodat ook koeling en normale bewaring mogelijk is. Elke cel heeft z’n eigen klimaatbeheersing.

De nieuwbouw mag ook gezien worden als weerspiegeling van het vertrouwen van Waterman Onions in de toekomst van de uiensector. Erik Waterman: “Onze bedrijfsfilosofie is dat wij op de uienmarkt altijd voorop willen lopen met kwaliteit en efficiëntie. Deze grote investering in een nieuwe kistenbewaring past daarbij.”